Dysleksja a dysgrafia i dysortografia u dziecka: Co warto wiedzieć?

Dysleksja jest częstym (5-10% dzieci w wieku szkolnym) specyficznym zaburzeniem uczenia się, charakteryzującym się trudnościami z dokładnym i szybkim rozpoznawaniem słów podczas czytania, a także pisania.

Co to jest dysleksja i jak się wyróżnia?

Z naukowego punktu widzenia dysleksja jest cechą percepcji informacji, w której występuje selektywne upośledzenie zdolności do opanowania różnych umiejętności (na przykład czytania i pisania). Wspomniana definicja jest stosowana w praktyce światowej i jest uważana za najpowszechniejszą definicję dysleksji, jako złożonego pojęcia trudności w uczeniu się (czytanie, pisanie, liczenie, symbole muzyczne itp.).

Zatem na pytanie, co to jest dysleksja i z czym się wiąże, najprostsza odpowiedź brzmi – to sytuacja, kiedy dziecko lub dorosły z dysleksją ma pewne trudności z klasycznymi metodami nauczania i potrzebuje korekty procesu edukacyjnego.

Wiemy już zatem co to jest dysleksja. Jednak czy dotyczy wyłącznie najmłodszych? Nic bardziej mylnego. Dysleksja może wystąpić także u dorosłych. Częściej zaburzenie to wykrywa się po urazowym uszkodzeniu mózgu lub udarze (incydent naczyniowo-mózgowy). Dysleksja, podobnie jak afazja (upośledzenie funkcji mowy), jest charakterystycznym objawem dla pacjentów po udarze lewej półkuli. Oprócz dysleksji u takich pacjentów mogą wystąpić zaburzenia depresyjne, lękowy nastrój i problemy z poruszaniem.

Czym jest dysleksja a dysgrafia?

Wiele osób myli dysleksje z dysgrafią. Tymczasem jeśli chodzi o zależności dysleksja a dysgrafia, to ta pierwsza dotyczy zaburzeń uczenia się, a dysgrafia to zaburzenie nauki pisania. Dysgrafia i dysleksja często występują razem i na ogół mają wspólne przyczyny. Mogą to być powikłania podczas ciąży i porodu, choroby ośrodkowego układu nerwowego, ciężkie infekcje lub urazowe uszkodzenia mózgu. Jeśli dziecko jest zbyt przeciążone emocjonalnie, może pojawić się jedno z tych zaburzeń.

Zależność dysleksja a dysgrafia wymaga postawienia diagnozy. Tą stawia się po pierwszej klasie, kiedy dziecko powinno już umieć czytać i pisać. Istnieją jednak objawy, które mogą wskazywać na występowanie jednego z zaburzeń. Dysgrafię lub dysleksję można podejrzewać u przedszkolaka, jeśli:

• Pisze w sposób lustrzany.
• Myli litery z podobnymi.
• Rysuje lub pisze zbyt szybko, lub za wolno.
• Myli liczby.
• Myli prawą i lewą stronę.
• Nie potrafi prawidłowo trzymać długopisu.

Warto wtedy skontaktować się z pediatrą, neurologiem i logopedą.

Dysortografia a dysgrafia – na czym polega różnica?

Innym zaburzeniem jest dysortografia. Jaka jest zależność – dysortografia a dysgrafia? Dysgrafia to zaburzenie pisania, objawiające się błędami specyficznymi, niezwiązanymi z nabywaniem zasad ortografii. Błędy dysgraficzne najczęściej objawiają się:

• Niemożnością wskazania granic zdania (pierwsze słowo w zdaniu pisane małą literą, brak kropek).
• Łączone pisanie przyimków z innymi wyrazami, oddzielne pisanie przedrostków z rdzeniem.
• Pominięcia, przegrupowania, wstawienia sylab, liter.
• Podstawienie liter o podobnej pisowni.
• Lustrzana pisownia liter.
• Zamiana liter oznaczających podobne dźwięki.

Dysortografia to zaburzenie pisania objawiające się trudnościami w rozumieniu zasad ortografii. Zależność dysortografia a dysgrafia nie zawsze jest łatwa do wychwycenia. To zaburzenie charakteryzuje się dużą liczbą błędów ortograficznych. Dziecko, poznawszy regułę, nie rozumie, kiedy należy ją zastosować, lub nie może wdrożyć algorytmu stosowania reguły.

Jak wspierać dziecko z dysleksją i pomóc mu w nauce?

Po pierwsze, ważne jest uzyskanie informacji na temat konkretnego rodzaju zaburzenia, na jakie cierpi dziecko. Wyniki uzyskuje się za pomocą specjalnego testu na dysleksję. Diagnozę może postawić logopeda, pedagog specjalny, neurolog i neuropsycholog. Od ich opinii zależy to, jak wspierać dziecko z dysleksją i jak dostosować dla niego program nauczania.

Opracuj zindywidualizowany program nauczania, uwzględniający potrzeby dziecka w zależności od rodzaju dysleksji. Korzystaj z różnorodnych metod i materiałów dydaktycznych, aby poprawić zrozumienie języka i rozwój dziecka z dysleksją. Skoncentruj się na mocnych stronach dziecka. Twoje dziecko przejawiać talenty w innych dyscyplinach, np. rysunku czy wychowaniu fizycznym.

To jak wspierać dziecko z dysleksją zależy też od narzędzi, które są dostępne. Używaj różnych wielozmysłowych kanałów do nauki. Być może dziecko lepiej odbiera informacje za pomocą słuchu lub dotyku, dlatego w programie zajęć warto uwzględnić także ćwiczenia rozwojowe. Bądź cierpliwy, daj dziecku więcej czasu na przestudiowanie dowolnego tematu, a także nie zapomnij o potrzebie odpoczynku. Zajęcia powinny być krótkie, ale regularne.